Akü Sözlüğü

Ağır Vasıta : Kamyon, otobüs, traktör gibi ticari vasıtalarda kullanılan akü tipidir. Sarsıntıya ve zorlu yol koşullarına uygun olarak güçlendirilmiş akülerdir.

AGM (Absorbent Glass Mat Battery): Start-Stop araçlar için geliştirilmiş elektrolitin seperatörlere emdirilerek üretildiği güçlü akülerdir.

EFB(Enhanced Flooded Battery): Start-Stop araçlar için geliştirilmiş güçlendirilmiş sulu akülerdir.

Air Mix : Traksiyoner akülerde kullanılan bir sistemdir. Airmix sistemli akülerde, şarj esnasında özel redresör yardımı ile hücrelerin içine hava basılarak, elektrolitin karışarak homojenize hale gelmesi sağlanmaktadır.

Akım : Elektrik akımı, bir elektrik devresinden akan elektrik gücünü anlatır. Birimi "Amper(A)"dir.

Aktif Malzeme : Akü içinde asitle birlikte kimyasal reaksiyon oluşturarak, akünün kapasitesini yada marş gücünü belirleyen ve çeşitli kimyasalların karışımından oluşmuş pasta.

Akü : Elektrik enerjisini kimyasal enerji olarak depo eden ve devresine alıcı bağlandığı zaman bu enerjiyi tekrar elektrik enerjisine çevirerek dış devreye veren bir cihazdır.

Akü Donması : Piyasada akü donması tanımı kullanılsa da gerçekte donan akü değil, içindeki elektrolittir. Akü deşarj konumda ise, donma süreci hızlanır.

Akünün bitmesi : Piyasada akü bitmesi olarak adlandırılan akünün işlevini göremez hale gelmesi durumudur. Çoğu zaman şarj kaybından doğan çalışmama durumu akünün bittiği olarak algılanır. Yetkili bir servise danışıldıktan sonra akü gerekirse değiştirilmelidir.

Altbağlantı : Akü kutusunun alt kısımlarındaki tutucu tırnaklardır. Araç tablasına bağlantı amacıyla tasarlanır.

Ampermetre : Kablodan geken akımı ölçmeye yarayan cihazdır.

Aşırı Deşarj : Akünün kullanıcı yada araç yüzünden, aşırı deşarj konumuna geçmesidir. Akünün hiç şarj edilmeden sürekli akım çekilmesidir.

Aşırı Şarj (yanık) : Plakalardaki aktif maddenin (hamur) dökülmesi ve deformasyonu sonucu oluşan arızadır.

Asit Yoğunluğu : Akü içerisinde elektrolit olarak kullanılan asidin ne ölçüde seyreltik olduğunun ölçüsüdür.

Bakım Gerektirmeyen : Normal koşullarda bakım yapılmasına (saf su ihtiyacı olmayan) gerek duyulmayan aküdür.

Hidrometre : Akü içerisindeki elektrolit yoğunluğunu ölçmek için kullanılan yoğunluk ölçüm aracı.

Buşon : Asite dayanıklı polipropilen malzemeden üretilmiş, akünün şarjı esnasında çıkan gazı otomatik olarak dışarıya atacak şekilde dizayn edilmiş malzemedir.

CCA (Soğuk Marş Akımı) : Soğukta (araç motorunu) çalıştırma akımıdır.

COS : Akü hücresi içerisindeki pozitif ve negatif elektrolotların bağlantısının yapılmasını sağlayan kaynak makinesidir.

Çevrim Ömrü : Bir akünün şarj-deşarj döngüsü sayısıdır.

Çift Kapak : Akünün kutu ile birleştiği kapağın üzerine sızıntıyı önlemek ve tam kapalı özelliği kazanması için buşonların üzerine takılan ikinci bir kapaktır.

Derin Deşarj: Akünün standartlarda belirtilen minimum gerilim seviyesinden daha düşük gerilim seviyelerine düşecek kadar deşarj edilmesidir.

Deşarj Akımı: Deşarj işlemi sırasında aküden çekilen akımdır.

Deşarj: Aküde kimyasal olarak depolanan enerjinin elektrik enerjisine dönüştürülerek bir sistemi beslemesidir.

Döngü: Bir akünün şarj ve deşarj olmasıdır.

Elektrolit: Saf asidin, saf su ile seyreltilmiş formudur. Akülerde yüksek çevrim sayısı, düşük korozyon ve maksimum iletkenlik için optimize edilmiş final yoğunluk değeri 1.285 g/cm³ dür.

Elektrot: Akü içerisinde polaritenin oluşmasını sağlayan pozitif ya da negatif iyon yüklü plakadır.

Eleman Set: Eşleştirilmiş pozitif ve zarf seperatörlü negatif plakaların kurşun kaynağı ile birleştirilmiş haline verilen isimdir.

Endüstriyel Akü: Endüstriyel kullanımlar için özel olarak geliştirilmiş akülere verilen isimdir.

Enerji: İş yapabilme yeteneğidir. Akünün çalışma prensibi gereği elektrik enerjisini kimyasal enerjiye, kimyasal enerjiyi elektrik enerjisine çevirir.

Enerji Yoğunluğu:  Bir akünün birim ağırlığının verebildiği enerji miktarıdır.

Exmet: Izgara üretim tipidir. Kurşun külçeler şerit haline getirilip, exmet makinasında çekme-genişletme yöntemiyle ızgara halini alırlar.

Gaz Atma: Akü içerisinde gerçekleşen kimyasal reaksiyonlar sonucunda ortaya çıkan gazların akü dışarısına atılması işlemidir.

Gaz Atma Deliği: Akü içerisinde gerçekleşen kimyasal reaksiyonlar sonucunda ortaya çıkan gazların akü dışarısına atılabilmesini sağlayan tahliye yoludur.

Gravity Casting: Yerçekimi kuvvetinin etkisinden yararlanarak uygulanan döküm tekniğidir.

Grift Kopuğu: Kutup başı, punta ve eleman kulağının kopması sonucu oluşan arızadır.

Gümüş Kalay Alaşımı: Gümüş ve Kalay elementlerinin belirli oranlarda birleştirilerek oluşturulan alaşımdır. Akü ızgaralarında korozyona karşı direnci arttırır.

Hücre: Akü kutusu içindeki bölmelere verilen isimdir. 12V akülerde toplamda 6 adet hücre bulunmaktadır. Her bir hücrede 2V'luk elektrik akımı bulunmaktadır.

Izgara: Aktif maddenin üzerine sıvandığı, elektrik akımını ileten kurşun iskelet.

İlk Şarj: Akü montaj işlemi bittikten sonra akünün gerekli gerilim seviyesine ulaşması için yapılan şarj işlemidir.

İndikatör: Akü üzerinde tek bir hücrenin elektrolit yoğunluk hakkında bilgi veren bir parçadır.

Jel: Akü içindeki elektrolitin özel bir işlemden geçirilerek sıvı hali yerine jel halinde olması.

Jel Akü: Elektroliti jelleştirilmiş kurşun asit aküye verilen addır.

Kalan Kapasite: Akü toplam kapasitesi ile kullanılan kapasitesi arasındaki farktır.

Kapak: Montaj işlemi sırasında kutunun üzerine yapıştırılan ve akü içerindeki bileşenleri dış ortamdan izole etmeye yarayan parçadır.

Kapalı Sistem Kapak: Aküye dışardan müdahale edilmesine izin vermeyen kapak sistemidir.

Kapasite: Amper saat olarak tanımlanır. Bir aküden amper olarak çekilebilecek toplam gücü gösterir. Akünün kapasitesi, plakaların yüzey alanlarına, sayılarına ve kullanılan seperatörlerin geçirgenliklerine bağlıdır.

Kapasite Düşüşü: Akünün etiketinde belirtilen kapasitenin altında kapasite değeri vermesidir.

Kendi Kendine Deşarj: Akünün herhangi bir yüke bağlı olmadığı durumda aküde zamanla yaşanan kapasite eksilmesidir.

Kısa Devre: Pozitif ve negatif plakanın birbirine teması sonucu oluşan arızadır.

Konjektör: Bağlantı ekipmanıdır

Konum: Pozitif ve negatif terminallerin akü üzerindeki yerini ifade eder.

Korozyon: Uzun süre şarj almadan bekleme ya da derin deşarjlar sonucu oluşan arızadır, kalıcı sülfatlaşma olarak da adlandırılır.

Kürleme: Akü içerisindeki plakaların kimyasal dönüşümünü tamamlaması için uygulanan ısıl işlemdir.

Kurşun: Atom numarası 82, atom kütlesi 207,2  olan metal elementtir.

Kurşun Sülfat: Deşarj işlemi sırasında ortaya çıkan kimyasal bileşiktir.

Kurşun- Asit Akü: Elektrot olarak kurşun elementinin, elektrolit olarak ise sülfürik asitin kullanıldığı enerji depolama sistemidir.

Kutu: Akünün tüm bileşenlerini içinde barındıran plastik hazne şeklindeki parçadır.

Kutup Başı: Akünün çevresindeki sistemler ile elektriksel olarak bağlantısını sağlayana iletken kısımdır.

Kutup Başı Koruma Kapağı: Kutup başını dışardan gelebilecek olası darbelerden uzak tutan kapaktır.

Marş Basma Gücü: Tam şarjlı bir akünün -18.0 °C sıcaklıkta 10. Saniye sonunda ulaştığı 7,5V gerilimi sağlayan, Amper(A)olarak belirtilen deşarj akımıdır. DIN, EN, IEC, SAE, JIS, TS, vb. gibi normlarda tanımlanabilir.

Merkezi Gaz Atma Sistemi: Hücrelerden çıkan gazların toplanarak tek bir güzargah üzerinden atılmasını sağlayan sistemdir.

Negatif Elektrot: Eksi yüklü plakadır.

Negatif Plaka: Eksi yüklü elektrotdur.

Nominal Voltaj: Akü etiketinde belirtilen gerilim seviyesidir.

Oksitlenme: Akü kutup başlarındaki kurşun metalin oksijen ile kimyasal reaksiyona girip korozyona uğramasıdır.

Ömür: Aküden beklenen performansın sağlandığı zaman dilimidir.

Paralel Bağlama: Redresör şarjı işleminde aküler paralel bağlanabilir. Paralel bağlamada akımlar toplanıp redresör ayarlanmalıdır. (Bu durum önerilmez) Seri bağlama yapılmalıdır.

Pasta: Kimyasal maddelerin karışımı sonucu plakalara sıvanan hamur.

Patlama: Akü içerisindeki hidrojen gazının, ark, vb. ile kutu-kapağa zarar vermesi sonucu oluşan arızadır.

Plaka: Aktif maddenin üzerine sıvandığı ağırlıklı kurşun olan bir iskelet yapı.

Polarite: Kutuplaşma

Pozitif Elektrot: Artı yüklü plakadır.

Pozitif Kutup Başı: Akü içerisinde pozitif plakaların bağlı olduğu kutup dur.

Pozitif Plaka: Artı yüklü elektrot dur.

Raf Ömrü: Bir akünün tekrar şarj edilmeye gerek duymadan rafta geçirebileceği süredir.

Redresör: Akü Şarj cihazı

Saf Su(Arı-su): Yoğunluğu 1 g/cm³ olan, içinde hiçbir elementin ve iyonun bulunmadığı, 2 hidrojen 1 oksijen atomundan oluşan bileşiktir.

Sap: Akü taşımaya yarayan parçadır.

Seperatör: Negatif ve pozitif plakaların birbiri ile temas ederek kısa devre oluşturmasını engelleyen, PE,PVC, Glassmat, AGM malzeme.

Seri Bağlama: Redresör şarjı işleminde aküler seri bağlanabilir. Seri bağlamada voltajlar toplanıp redresör ayarlanmalıdır.

Standart Kapasite(Ah): Akü etiketinde belirtilen kapasite değeridir.

Start-Stop: Start-Stop yani dur-kalk sistemi, trafiğin yoğun olduğu zamanlarda ya da trafik ışıklarında aracınız durduğu zaman kontağı otomatik olarak kapatıp, sürücü debriyaja bastığı anda ise tekrar çalıştırarak, enerji kaybını önlemeye yardımcı bir sistemdir.

Stasyoner: Sabit tesislerde kullanılan akülerdir.

Sülfatlaşma: Akü içerisindeki elektrolitte bulunan sülfat iyonlarının plaka yüzeyinde toplanması sonucu oluşan arızadır.

Şarj Akımı: Aküyü şarj etmek için uygun olan akım değeri.

Şarj Durumu: Akünün depoladığı enerji miktarını gösteren parametredir.

Şarj Etme: Akünün bir elektrik kaynağı ile beslenerek elektrik enerjisini kimyasal enerji olarak depolama işlemidir.

Tam Bakımsız: Dışardan müdahale gerektirmeyen akü tipidir.

Tam Çerçeveli Plaka: Dört bir tarafı kurşun alaşımlı çerçeve ile çevrilmiş ızgara tipidir.

Terminal tipi: Akülerde bulunan pozitif ve negatif terminallerin boyutsal farklılığını ifade eder.

Traksiyoner: Mobil sistemlerde kullanılan endüstriyel akü tipidir.

Valf : Akünün çalışması esnasında gaz çıkışını düzenlemek için kullanılan malzemedir.

Voltaj: Elektriksel olarak, akımın bir devrede hareket etmesi için uçlar arasında elektrik basıncı olması gerekir. Buna POTANSİYEL FARK veya kutuplar arası VOLTAJ denir. Birimi "VOLT(V)"tur.

Voltaj Düşmesi: Aküde yaşanan gerilim kaybıdır.

Voltmetre: Akünün voltaj ölçümü için kullanılan alettir.

VRLA: Valfle düzenlenmiş kurşun-asit akümülatörü

Yaşlanma: Akü içerinde yer alan kurşun parçaların zamana bağlı olarak faz değiştirmesi işlemidir.

Yoğunluk: Birim hacme düşen kütledir.

Yüksek Akım Deşarjı: Akü etiketinde belirtilen deşarj değerinden daha yüksek bir akımla aküyü deşarj etmektir.

Yüksek Akım Şarjı: Aküyü tavsiye edilen şarj akımı değerinden daha yüksek bir değerle şarj etmektir.